Jak znaleźć dobrego psychologa? 10pytań, które należy zadać.

Zadanie kilku pytań terapeucie przed rozpoczęciem spotkań to dobry sposób na sprawdzenie, czy osoba ta nadaje się do pracy z Tobą. Wielu naszych Pacjentów zgłasza, że zanim do nas trafili, podejmowali bezskutecznie kilka prób rozpoczęcia terapii.

Mówimy tu o bardzo świadomych i wytrwałych osobach, ponieważ większość z nas po drugiej lub trzeciej próbie uznałoby, że terapia po prostu nie jest dla nich i nikt nie jest w stanie im pomóc. Z pewnością szukasz osoby, która zrozumie twoje problemy i której będziesz mogła/mógł zaufać. Przyda Ci się do tego wiedza, od czego zacząć i co zapytać.

Istnieją sposoby na sprawdzenie terapeuty, a zadawanie właściwych pytań jest kluczem na drodze do dobrego samopoczucia psychicznego.

Na co zwrócić uwagę szukając terapeuty?

Rozważając wizytę u terapeuty lub psychiatry, należy wziąć pod uwagę kilka czynników, od ich zdolności do przepisywania leków po rodzaj stosowanej terapii.

• Oto kilka rzeczy, które należy wziąć pod uwagę, szukając terapeuty:
• Nad jakimi celami chcę pracować?
• Jakie cechy osobiste powinien mieć mój terapeuta?
• Jaki rodzaj terapii może być dla mnie odpowiedni?
• Czy chcę spotkać się z terapeutą osobiście czy online?
• Czy chcę, aby mój terapeuta identyfikował się z pewnymi aspektami mojej tożsamości?

Te pytania pomogą ci określić, czego oczekujesz od terapii.

1. Jakie rodzaj terapii oferuje specjalista?

Wiedza o tym, jaki rodzaj terapii zapewnia psycholog, pomoże w uzyskaniu najlepszego leczenia objawów, których doświadczasz.

Załóżmy, że idziesz na terapię, aby przepracować traumę z przeszłości. W takim przypadku pomocne może być znalezienie terapeuty, który prowadzi terapię związaną z traumą, taką jak terapia ekspozycyjna lub wybór psychotraumatologa jako prowadzącego terapeuty.

W trakcie rozmowy z terapeutą, może się okazać, że to z czym masz problem wynika jeszcze z innych czynników poza traumą. Po pierwszej wizycie warto dodatkowo zapytać czy i jaki plan dany terapeuta ma dla Ciebie przewidziany. 

Dobrze, jeśli dana poradnia zdrowia psychicznego ma Terapeutów ze zróżnicowanym doświadczeniem. Dzięki temu, nawet jeśli pierwszy wybór nie spełnia w całości Twoich oczekiwań, może Cię skierować on do bardziej odpowiedniej osoby bez konieczności szukania miejsca dla siebie od początku.

2. Jaka jest specjalizacja Terapeuty?

To pytanie może również pomóc ci zawęzić i ocenić, czy terapeuta jest dla ciebie odpowiedni.

Jeśli zdecydujesz się na terapię, aby szukać pomocy z zaburzeniem odżywiania, możesz wybrać terapeutę ze specjalistycznym szkoleniem i doświadczeniem w dziedzinie psychodietetyki. To samo dotyczy seksuologa, neuropsychologa, traumatologa i innych specjalizacji.

3. Czy terapeuta pracował z osobami o podobnych doświadczeniach jak ja?

Jeśli terapeuta ma doświadczenie w tym, co wnosisz na terapię, może to być oznaką dobrego dopasowania. Oczywiście istotne mogą być dla Ciebie inne czynniki jak wiek, płeć czy sposób mówienia lub słuchania.

4. Ile tygodni  trwają zazwyczaj spotkania z Pacjentami? Jak Terapeuta określa cel terapii?

Te dwa pytania są często ściśle ze sobą powiązane. Terapeuta musi dobrze zapoznać się z twoją sytuacją, zanim będzie mógł określić ramy czasowe terapii. To dobry znak, jeśli  twój terapeuta ustala z tobą cele w sposób oparty na współpracy, aby pomóc ci jak najlepiej wykorzystać leczenie.

5. Jak wygląda proces terapii?

Warto znać standardowy proces terapii. Psychoterapia lub terapia rozmową zwykle rozpoczyna się od sesji wstępnej, aby uzyskać tło i wyznaczyć cele. Następnie każdy terapeuta ma swoją własną metodę leczenia, która może zależeć od rodzaju prowadzonej terapii.

Możesz zapytać terapeutę, czego powinieneś oczekiwać od terapii, lub czy jest w stanie skierować Cię do lekarza psychiatrii lub innej specjalizacji  jeśli poczujesz taką potrzebę.

6. Czy terapeuta spotyka się z klientami osobiście czy on-line?

Pandemia drastycznie zmieniła sposób prowadzenia terapii dla wielu osób.Wielu terapeutów korzysta z wizyt on-line, możesz chcieć znaleźć kogoś, kto prowadzi terapię osobistą. Możesz też zastosować model przemienny, on-line/gabinet.

Zadanie tego pytania pomoże Ci znaleźć wygodną dla Ciebie formę spotkań.

7. Jak terapeuta oceni moje postępy w leczeniu?

Jeśli jesteś nowy w terapii, możesz zastanawiać się, w jaki sposób Ty lub terapeuta będziecie mierzyć postępy.Niektórzy terapeuci mogą używać skal oceny sesji do określania postępów,  inni mogą wspólnie z Tobą oceniać twoje cele i kolejne kroki do podjęcia. Najlepszym wyznacznikiem będzie jednak Twoja samoświadomość i samopoczucie po sesjach.

8. Czego terapeuta oczekuje ode mnie poza sesją?

Niektórzy terapeuci poproszą, żebyś wdrożył omawiane strategie lub “zadadzą Ci pracę domową” do wykonania poza sesjami. Możesz lepiej przygotować się do terapii, jeśli znasz oczekiwania terapeuty wobec Ciebie.

9. Czy terapeuta wystawia opinie, orzeczenia, zaświadczenia?

Dobrze jest potwierdzić z terapeutą, czy ma on doświadczenie i uprawnienia do do wystawiania opinii i zaświadczeń do szkoły, sądu, NFZ lub inne jeśli mogą być Tobie pomocne.

10. Czy psycholog może postawić diagnozę?

    

W przypadku podejrzenia zaburzeń takich jak ADHD, PTSD czy spektrum autyzmu, dobrze jest dowiedzieć się czy dana poradnia lub specjalista dysponuje odpowiednim doświadczeniem oraz testami diagnostycznymi i czy ewentualna diagnoza będzie respektowana na przykład przez publiczną służbę zdrowia lub sąd bądź szkołę czy pracodawcę.

Dobrze jeśli placówka medyczna do której się skierujesz posiada także usługi psychiatryczne, dzięki przepływowi informacji między specjalistami proces diagnostyczny będzie dla Ciebie krótszy, łatwiejszy i mniej kosztowny.

Następne kroki

Rozpoczęcie terapii może być wymagające. Wciąż wiele osób ma obawy przed sięgnięciem po pomoc psychoterapeuty lub psychiatry. Pamiętajmy, że zaburzenia układu nerwowego to dokładnie takie same schorzenia jak choroby serca, nadciśnienie czy złamana ręka. Czy miałabyś/miałbyś opory przed udaniem się do kardiologa lub ortopedy? Czy byłoby to wstydliwe?

Sięgnięcie po pomoc, kiedy z czymś się zmagamy jest przejawem świadomości i dojrzałości. Zadawanie konkretnych pytań terapeucie może pomóc ci poczuć się swobodniej i lepiej zrozumieć, czego możesz oczekiwać od procesu.

Znalezienie na własną rękę odpowiedniego dla siebie specjalisty może wydawać się wymagające jednak wcale nie musi. W profesjonalnej poradni, dbającej o Klientów/Pacjentów, takim jak Centrum zdrowia Holisens już na etapie recepcji możesz odpowiedź lub zadać kilka pytań naprowadzających tak aby proces był jak najbardziej komfortowy.

Życzymy dobrego dnia,

Jesteśmy do Twoje dyspozycji,

Zespół Holisens

Kiedy udać się po wsparcie psychiatry?

Psychiatra to lekarz medycyny, który może diagnozować i leczyć stany psychiczne, emocjonalne i behawioralne. Psychiatra może przepisywać leki i zabiegi medyczne oraz wystawiać zwolnienia.

Czym zajmuje się psychiatra?

Psychiatra to lekarz będący ekspertem w dziedzinie psychiatrii. Psychiatra zajmuje się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką zaburzeń psychicznych, emocjonalnych i behawioralnych.

Jaka jest różnica między psychiatrą a psychologiem?

Psychologowie leczą choroby psychiczne za pomocą psychoterapii. Psycholog w odróżnieniu od psychiatry nie może przepisywać leków.

Psychiatrzy zazwyczaj leczą bardziej złożone schorzenia psychiczne, zwłaszcza te, które wymagają leków, leczenia lub hospitalizacji. Psychiatra bardzo często ściśle współpracuje z psychologiem lub psychoterapeutą podczas procesu pracy z Pacjentem. Zakres działania i pomocy tych specjalistów uzupełnia się wzajemnie.

Spotkania z psychologiem zazwyczaj są częstsze niż z psychiatrą. Psycholog lub psychoterapeuta omawia na bieżąco to z czym zmaga się pacjent, psychiatra natomiast czuwa nad stanem pacjenta podczas wizyt kontrolnych. Często w znacznym stopniu posiłkując się wywiadem i opisem psychologa prowadzącego.

Współpraca psychologa i terapeuty z psychiatrą jest bardzo istotnym elementem szybkiej poprawy stanu zdrowia Pacjenta.

Co robi psychiatra?

Psychiatra ocenia, diagnozuje i leczy zaburzenia psychiczne, emocjonalne i behawioralne.

Psychiatrzy są lekarzami i mogą zlecać lub przeprowadzać różne testy medyczne i psychologiczne. Testy te, w połączeniu z rozmowami na temat objawów oraz historii medycznej i rodzinnej, umożliwiają psychiatrom diagnozowanie schorzeń psychicznych.

Psychiatrzy opracowują również zindywidualizowane plany leczenia, które mogą obejmować psychoterapię, leki i inne zabiegi medyczne.

Co leczy psychiatra?

Psychiatrzy mogą diagnozować i leczyć wiele rodzajów schorzeń, w tym:

• uzależnienia
• choroba Alzheimera
• fobie
• ADHD
• DDA
• spektrum autyzmu
• zaburzenie afektywne dwubiegunowe
• depresja
• zaburzenia dysocjacyjne
• zaburzenia odżywiania
• zaburzenie obsesyjno-kompulsywne (OCD)
• zaburzenie lękowe
• zaburzenia osobowości
• PTSD
• schizofrenia
• zaburzenia snu

Jakie metody leczenia stosują psychiatrzy?

Psychiatrzy stosują i przepisują różne metody leczenia, w tym:

• Psychoterapia
• Leki
• Inne metody leczenia, takie jak przedczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS).

Leczenie chorób psychicznych jest bardzo indywidualne dla każdej osoby, często obejmuje ono kombinację terapii.

Psychoterapia

Psychoterapia, to leczenie polegające na rozmowie ze specjalistą zdrowia psychicznego, terapeuta pomaga zidentyfikować i przepracować czynniki, które wpływają zdrowie psychiczne. Oprócz rozmowy, terapeuci stosują w razie potrzeby pomoce diagnostyczne w postaci różnego rodzaju testów.

Celem psychoterapii jest wyeliminowanie lub kontrolowanie niesprawnych lub niepokojących wzorców myślowych i behawioralnych w celu poprawy funkcjonowania pacjenta. Psychoterapia może być krótkoterminowa lub długoterminowa, w zależności od objawów i stanu.

Istnieje kilka rodzajów psychoterapii, w tym:

• Terapia poznawczo-behawioralna (CBT).
• Terapia interpersonalna (IPT).
• Terapia poznawcza oparta na uważności (MBCT).
• Dialektyczna terapia behawioralna (DBT).
• Terapia rozwiązywania problemów (PST).
• Terapia psychodynamiczna.

Leki

Psychiatrzy mogą przepisać leki pomagające w leczeniu chorób psychicznych. Leki te działają na zmianę sygnalizacji chemicznej i komunikacji w mózgu, co może zminimalizować niektóre niepokojące lub doskwierające objawy.

Psychiatrzy często przepisują leki w połączeniu z psychoterapią.

Klasy leków, które zwykle przepisują psychiatrzy, obejmują:

• Leki przeciwdepresyjne
• Leki przeciwpsychotyczne
• hipnotyczne
• Stabilizatory nastroju
• Środki uspokajające i przeciwlękowe
• Stymulanty
• Ketamina
• Inne zabiegi

Kiedy powinienem zobaczyć się z psychiatrą?

Określenie terminu wizyty u psychiatry często wymaga szczerej samooceny objawów i codziennych doświadczeń. Chociaż nie powinieneś próbować samodzielnie diagnozować żadnych konkretnych schorzeń psychicznych, możesz uświadomić sobie i odnotować zachowania, emocje i wzorce myślowe, które są niezdrowe i zakłócają Twoje codzienne życie.

Chociaż szukanie pomocy w przypadku problemów ze zdrowiem psychicznym może być trudne i przytłaczające, jest to konieczne. Choroby psychiczne są bardzo powszechne, a zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne.

Jeśli korzystasz z pomocy terapeuty, może Cię on skierować do psychiatry. Jeśli będzie to Twoja pierwsza wizyta związana ze zdrowiem psychicznym, możesz udać się bezpośrednio do psychiatry w celu diagnozy i uzyskania planu leczenia.

Epizody pogorszenia stanu zdrowia psychicznego mogą pojawiać się losowo, rzadko lub być stałe. Ważną rzeczą do zapamiętania jest to, że jeśli negatywnie wpływają na jakość życia, jest to wyraźny znak, że powinnaś / powinieneś szukać pomocy.

Jeśli masz którykolwiek z poniższych objawów lub doświadczeń, możesz rozważyć wizytę u psychiatry lub poinformowanie o tym swojego lekarza pierwszego kontaktu:

• Niezdolność do zarządzania lub kontrolowania swoich emocji.
• Ciągłe lub częste epizody złości.
• Nadmierne lub irracjonalne obawy.
• Angażowanie się w ryzykowne zachowania.
• Nadmierne zmartwienie i/lub smutek.
• Znaczące zmiany we wzorcach snu.
• Stosowanie substancji psychoaktywnych.
• Zaburzenia odżywiania.
• Spadek wydajności w szkole lub pracy.
• Wycofanie się z sytuacji społecznych.
• Myśli o samookaleczeniu.

Pamiętaj, że posiadanie lub szukanie pomocy w przypadku choroby psychicznej nie jest wstydem. Im szybciej zwrócisz się o pomoc i leczenie, tym szybciej poczujesz się lepiej.

Czego mogę się spodziewać podczas wizyty u psychiatry?

Aby jak najlepiej wykorzystać wizytę u psychiatry, warto się do niej przygotować. Sposoby przygotowania obejmują:

Przynieś listę najważniejszych kwestii, które chcesz omówić ze swoim psychiatrą.

• Omów nowe objawy lub zmiany w istniejących lub wcześniejszych objawach. Rozważ prowadzenie codziennego dziennika objawów, aby łatwiej było śledzić, jak objawy się zmieniają lub wpływają na jakość życia.
• Omów wszelkie zmiany w swoim ogólnym stanie zdrowia fizycznego.
• Omów historię chorób fizycznych i psychicznych swojej rodziny.
• Podziel się ze swoim psychiatrą, jak postrzegają cię inni, zwłaszcza rodzina, przyjaciele i współpracownicy, którym naprawdę na tobie zależy.
• Przynieś listę wszystkich aktualnie przyjmowanych leków i substancji. Uwzględnij leki na receptę; Leki bez recepty; wszelkie witaminy, suplementy i produkty ziołowe.
• Bądź szczera / szczery, nie zatajaj faktów lub swoich obaw przed psychiatrą lub psychologiem. Im bardziej się otworzysz tym celniejszą uzyskasz pomoc.

Jakie pytania zadać psychiatrze?

Pomocne może być zadawanie psychiatrze następujących pytań podczas wizyty:

• Jaka jest moja diagnoza i jak do niej doszedłeś?
• Jakie masz doświadczenie w leczeniu mojego schorzenia?
• Jakie są moje możliwości leczenia?
• Kiedy mogę spodziewać się poprawy?
• Skąd będę wiedzieć, że czuję się lepiej?
• Co powinienem zrobić, jeśli czuję się gorzej?
• Z kim mam się skontaktować w nagłym przypadku związanym z moim stanem?
• Jakie są skutki uboczne mojego leku?
• Czy będziesz współpracować z moimi innymi lekarzami / terapeutami?

Chociaż uznanie i szukanie pomocy w przypadku zaburzeń zdrowia psychicznego może być przytłaczające, często bywa koniecznością. Bardzo często również przynosi szybkie efekty i złagodzenie objawów, zwłaszcza przy wczesnym rozpoznaniu.

Psychiatra może postawić trafną diagnozę i zaproponować plan leczenia. Psychiatrzy i psychoterapeuci są ekspertami w swojej dziedzinie i mają aktualną wiedzę na temat badań, leków i ścieżek terapeutycznych, które mogą Ci pomóc. Twój psychiatra będzie z tobą współpracował, aby ustalić najlepszy dla ciebie plan leczenia.

Dobrego dnia,

Zespół Holisens

Jak mieć zdrowe relacje ze sobą?

Czym są relacje ze sobą?

Twoja relacja z samym sobą obejmuje między innymi samoświadomość, samoakceptację i troskę o siebie. Wpływa na twoje zdrowie psychiczne i emocjonalne oraz twoje więzi z innymi ludźmi. Zdrowa relacja z samym sobą może poprawić zdrowie psychiczne, relacje, a nawet wydajność pracy.

Kiedy jesteś w zdrowej relacji ze sobą, wykorzystujesz swoje mocne strony i możliwości. Cenisz to, kim jesteś i czego doświadczyłeś. Dbasz o swoje zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne.

4 sposoby na zbudowanie zdrowej relacji ze sobą:

Co jeśli nie masz jeszcze silnej relacji ze sobą lub chcesz ją poprawić? Oto cztery strategie, które mogą pomóc ci lepiej dogadać się ze sobą.

1. Spróbuj zbudować zdrowy wewnętrzny dialog

Twój „wewnętrzny dialog” to sposób, w jaki rozmawiasz ze sobą. Zdrowy lub pozytywny dialog wewnętrzny buduje pewność siebie i pomaga radzić sobie z lękiem i depresją. Niezdrowy dialog wewnętrzny może zwiększyć poczucie wstydu lub podsycić negatywne myślenie.

Aby pielęgnować zdrowy wewnętrzny dialog, zastanów się nad tym, jak rozmawiasz ze sobą w ciągu dnia. Czy jesteś miły? Czy koncentrujesz się na rzeczach, które idą źle, czy na rzeczach, które idą dobrze? Następnie spróbuj pomyśleć o wdzięczności. Skupienie się na tym, co idzie dobrze w twoim życiu, może pomóc ci rozwinąć ogólną praktykę wdzięczności.

To naturalne, że od czasu do czasu pojawiają się negatywne myśli, zmartwienia lub nawet stany depresyjne. Pomocne może być szukanie dowodów, które zaprzeczają Twoim negatywnym myślom.

2. Określ swoje mocne strony i możliwości

Docenianie swoich mocnych stron może pomóc ci zbudować pewność siebie. Zaakceptowanie tego, że masz możliwości rozwoju, może pomóc ci być dla siebie łagodnym i wyrozumiałym.

Spróbuj napisać listę swoich mocnych stron. Jeśli jest to trudne, zastanów się nad zapytaniem wspierających przyjaciół i członków rodziny, co w tobie widzą. Mentor, trener lub psycholog może pomóc ci zidentyfikować twoje unikalne cechy i dowiedzieć się, jak pracować nad rozwijaniem dodatkowych umiejętności.

3. Spędzanie czasu w samotności

Czas spędzony w samotności może pomóc w stworzeniu przestrzeni do samooceny i pracy wewnętrznej. Możesz skoncentrować się na identyfikacji:

• podstawowych przekonań
• sympatii i antypatii
• aktualnych wyzwań
• życiowych celów

Dla każdego “czas dla siebie” może wyglądać inaczej. Może znajdziesz godzinę na przerwę na kawę, długą kąpiel lub spacer. Być może zdecydujesz się wziąć udział w wydarzeniu sportowym. Może włączasz swój ulubiony podcast i posprzątasz w domu.

4. Staraj się dbać o swoje potrzeby

Szacunek do siebie jest bardzo istotny, aby mieć zdrowe relacje ze sobą i innymi.  Dbanie o siebie może wyglądać następująco:

• spożywanie pokarmów bogatych w składniki odżywcze
• aktywność fizyczna
• poprawa higieny snu
• udział w kursie lub znalezienie nowej pracy
• spędzanie czasu z bliskimi
• pisanie dziennika
• praktyka technik relaksacyjnych
• szukanie profesjonalnego wsparcia

Kiedy szukać pomocy?

Rozważ skorzystanie z pomocy psychologa, jeśli masz trudności z nawiązaniem pełnej empatii relacji ze sobą lub jeśli doświadczyłeś niekorzystnych okoliczności, które mogą wymagać pomocy z zewnątrz.

Terapeuta może pomóc ci rozwinąć umiejętności radzenia sobie i zidentyfikować sposoby rozwijania wdzięczności, samoświadomości i współczucia dla siebie.

4 powody, dla których twoja relacja z samym sobą ma znaczenie

1. Lepsze relacje z innymi

To, jak siebie postrzegasz i traktujesz, wpłynie na to, jak odnosisz się do wszystkich wokół. Ludzie, którzy kochają i troszczą się o siebie, częściej kochają i troszczą się o przyjaciół, rodzinę czy związek z partnerem lub partnerką. Ci, którzy mają współczucie dla własnych błędów, mogą łatwiej okazywać współczucie innym. Wiedza o tym, jak powinieneś być traktowany, zmniejsza prawdopodobieństwo pozostawania w niezdrowych związkach lub rozwijania cech współzależności.

2. Poprawa zdrowia psychicznego

Badania pokazują, że pozytywne relacje z samym sobą wiążą się z lepszym zdrowiem psychicznym. Naukowcy, którzy badali uczniów w wieku od 15 do 21 lat, odkryli, że wysoka samoocena i dobre zdrowie psychiczne idą w parze. Inne badanie przeprowadzone na studentach uniwersyteckich wykazało podobne wyniki. Uczestnicy, którzy doświadczali lęku, depresji lub zgłaszali uczucie „poza kontrolą”, byli w stanie poprawić swoje zdrowie psychiczne, koncentrując się na rozwijaniu poczucia własnej wartości i pewności siebie.

3. Większa produktywność

Lubienie i akceptowanie siebie może mieć również pozytywny wpływ na poziom produktywności. Badanie opublikowane w 2018 roku ujawniło, że uczniowie o wysokiej samoocenie mieli lepsze wyniki w nauce. Pozytywne emocje mogą zwiększyć twoją energię. Ponadto identyfikacja poprzez samoświadomość tego, w czym jesteś dobry, może pomóc w opracowaniu skutecznych procesów wykonywania zadań. Kiedy zrozumiesz swoje możliwości rozwoju, możesz pracować nad ich przezwyciężeniem lub powstrzymaniem ich przed przeszkadzaniem w pracy.

4. Lepsze rozwiązywanie problemów

Czasami zagrożenia lub problemy mogą wydawać się przytłaczające, ponieważ potajemnie wierzysz, że sobie z nimi nie poradzisz. Jeśli nie rozumiesz swoich mocnych stron lub nie ufasz sobie w robieniu trudnych rzeczy, bardziej prawdopodobne jest, że wpadniesz w stan nerwowy lub paniczny, gdy pojawi się problem. Kiedy masz zdrowy związek ze sobą, bardziej prawdopodobne jest, że wiesz, jakie masz możliwości i rozumiesz, jak dbać o siebie w trudnych momentach. Możesz rozwinąć poczucie, że poradzisz sobie z przeszkodami i wyzwaniami.

Od Holisens

Zdrowa relacja z samym sobą może pomóc ci lepiej radzić sobie z wyzwaniami życiowymi i problemami ze zdrowiem psychicznym. Może również poprawić relacje społeczne i wydajność pracy. Praktykowanie pozytywnego wewnętrznego dialogu, odnajdywanie swoich mocnych stron, znajdowanie czasu dla siebie na pracę wewnętrzną i praktykowanie dbania o siebie może pomóc w poprawie relacji z nie tylko z samym sobą ale i Twoim otoczeniem

Dobrego dnia!

Zespół Holisens

Asperger u dzieci i dorosłych

Zespół Aspergera (ZA) to zaburzenie neurorozwojowe zaliczane do spektrum autyzmu. ZA powoduje problemy w interakcjach społecznych i komunikacji. Charakteryzuje się też ograniczonym, powtarzalnym repertuarem zainteresowań i aktywności. 

Co to jest zespół Aspergera?

Syndrom Aspergera cechuje się nieprawidłowościami w funkcjonowaniu społecznym, komunikacji oraz szczególnymi zainteresowaniami i czynnościami rutynowymi.

Zaburzenie wzięło swoją nazwę od nazwiska Hansa Aspergera, który w 1944 roku jako pierwszy opisał grupę chłopców z „psychopatią autystyczną”. W charakterystyce problemu lekarz zwrócił uwagę nie tylko na deficyty społeczno-komunikacyjne pacjentów. Akcentował też ich prawidłowy rozwój intelektualny i językowy, zdolności oraz potencjał, nazywając podopiecznych „małymi profesorami”. 

Jakie są przyczyny zespołu Aspergera?

Przyczyny zespołu Aspergera i innych zaburzeń ze spektrum autyzmu nie zostały do końca poznane. Na podstawie dostępnych dowodów uważa się, że rolę w powstawaniu problemu odgrywa współdziałanie wielu czynników. Główne hipotezy wskazują na nieprawidłowy rozwój lub uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego spowodowane przez uwarunkowania genetyczne, infekcyjne i powikłania w okresie ciążowym i poporodowym. 

Objawy zespołu Aspergera

Objawy zespołu Aspergera mogą mieć różne nasilenie – od dyskretnych po utrudniające funkcjonowanie. Osoby z tym zaburzeniem są postrzegane nie tyle jako chore, co jako zamknięte w sobie lub źle wychowane. Często, zwłaszcza w młodym wieku stają się podmiotem żartów czy odrzucenia.

Do symptomów ZA należą m.in.:

• brak potrzeby lub nieumiejętność nawiązywania kontaktów z rówieśnikami,
• nieadekwatne zachowania społeczne,
• brak umiejętności interpretowania zachowań innych ludzi,
• mała zdolność przypisywania innym osobom różnych stanów psychicznych,
• nieprawidłowa i nieadekwatna ekspresja własnych emocji, 
• niezwykle nasilone, wyizolowane zainteresowania, np. z zakresu nauk ścisłych, astronomii, transportu, systematyki czy faktografii, 
• ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania i zainteresowań,
• trudności w radzeniu sobie z nieoczekiwanymi zmianami,
• zachowania przesadnie formalne, przywiązane sztywno do zasad,
• trudności z prowadzeniem rozmowy (problemy w zakresie używania języka w sytuacjach społecznych, rozpoznawania różnych znaczeń tego samego słowa oraz niezwykły ton, akcent i intonacja mowy),
• nadwrażliwość sensoryczna (nieadekwatna nadwrażliwość na niektóre bodźce zmysłowe, np. światło czy dźwięk), 
• zaburzenia koordynacji ruchowej.
  U części osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu ujawniają się ponadprzeciętne zdolności, np. arytmetyczne, muzyczne, wzrokowo-przestrzenne, plastyczne i pamięci mechanicznej.

Diagnostyka zespołu Aspergera

Diagnostyka zaburzeń ze spektrum autyzmu oparta jest na analizie zachowania i przebiegu rozwoju. Rozpoznanie ZA stawia się u osób z objawami autystycznymi w zakresie relacji społecznych oraz zachowania i zabawy, ale o prawidłowym funkcjonowaniu intelektualnym i bez ewidentnych zaburzeń w rozwoju mowy. Dla diagnozy ważne jest stwierdzenie, że rozwój dziecka do 3. roku życia przebiegał prawidłowo. 

Zespół Aspergera u dzieci

Zespół Aspergera jest zazwyczaj rozpoznawany u dzieci w wieku przedszkolnym lub szkolnym. Z biegiem czasu funkcjonowanie większości osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu poprawia się, co wynika z nabywania przez nie umiejętności społecznych.

Niekiedy pacjent uczy się tworzenia więzi, choć relacje społeczne są powierzchowne, a okazywanie uczuć w stosunku do innych – ograniczone. U części osób następuje nasilenie objawów. Ma to związek z pojawieniem się innych problemów czy powikłań ZA, np. zaburzeń nastroju.

Jakie są metody leczenia zespołu Aspergera?

Leczenie Aspergera polega na oddziaływaniu psychospołecznym. Obejmuje ono zarówno pacjenta, jak i środowisko, w którym funkcjonuje. Podstawową rolę spełnia psychoedukacja, której celem jest przekazanie otoczeniu dziecka informacji o trudnościach i ograniczeniach związanych z zaburzeniem. Ważne jest dostosowanie metod i procesu uczenia się do indywidualnych możliwości osoby z ZA oraz dążenie do jej uspołecznienia. 

Wśród metod leczenia zespołu Aspergera trzeba również wymienić terapię poznawczo-behawioralną oraz grupowy trening umiejętności społecznych. Niektórym pacjentom zalecana jest także farmakoterapia. Służy ona łagodzeniu objawów, które najbardziej zaburzają funkcjonowanie danej osoby.

Zespół Aspergera u dorosłych

Sposób funkcjonowania i potrzeby dorosłych z ZA mogą być różne. Nieliczne z tych osób są w stanie stworzyć i utrzymać związek partnerski. Oszacowano, że niemal połowa pacjentów izoluje się i nie akceptuje innych osób. Około 20% dorosłych z syndromem Aspergera stara się aktywnie uczestniczyć w życiu.

Dzięki swoim zainteresowaniom i zdolnościom mogą oni odnosić sukcesy w wybranych dziedzinach nauki i sztuki. Stale występuje u nich jednak tendencja do nieszablonowych wypowiedzi i nieadekwatnych zachowań w sytuacjach społecznych czy brak właściwego dystansu. 

Zespół Aspergera a klasyfikacja chorób ICD-11

Warto wiedzieć, że w najnowszej klasyfikacji chorób ICD-11 Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zespół Aspergera nie funkcjonuje jako odrębna diagnoza. W tej systematyce wszystkie zaburzenia, które charakteryzują się objawami autystycznymi objęto wspólną nazwą „zaburzenie ze spektrum autyzmu” (autism spectrum disorder – ASD).

Obecnie trwa okres przejściowy, w którym Polska przygotowuje się do wprowadzenia ICD-11. Po jego zakończeniu jednostka kliniczna nazywana dotąd zespołem Aspergera będzie najprawdopodobniej diagnozowana jako „zaburzenie ze spektrum autyzmu bez zaburzeń rozwoju intelektualnego oraz z łagodnymi zaburzeniami języka funkcjonalnego lub bez nich”. 

Od Holisens

Należy pamiętać, że autyzm to nie choroba, a inne od większości ludzi postrzeganie świata i otaczającej rzeczywistości, mimo że klasyfikowany jest według standardów lekarskich. Nie ma sposobu aby “wyleczyć” autyzm ponieważ różnice w zakresie funkcjonowania mózgu wytyczają całkowicie inne ścieżki rozwoju, odmienne postrzeganie i sposób myślenia.

​Autyzm nie jest także żadną formą niepełnosprawności, aczkolwiek część osób w spektrum doświadcza tak dużych różnic w odbiorze świata, że samodzielne funkcjonowanie bez wsparcia ze strony terapeuty lub opiekuna, jest niezwykle wymagające.

Jak pokonać stres?

Czym jest stres?

Stres to normalna część życia. Nie zawsze oznacza coś złego. Jeśli jest krótkotrwały, może mieć charakter adaptacyjny i najczęściej nie stanowi obciążenia dla samopoczucia. Jednak przewlekłe napięcie wyraźnie szkodzi naszemu zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Na szczęście istnieją sposoby na stres. Poznaj je! Stres  to  reakcja naszego organizmu  będąca  zaburzeniem  homeostazy (równowagi wewnętrznej) w  odpowiedzi  na stawiane mu wymagania psychiczne lub fizyczne. 

Stres można podzielić na:

• pozytywny (tzw. eustres),
• negatywny (tzw. distres). 

W  sensie  fizjologicznym oddziałują one tak samo – aktywują układ walki i ucieczki w mózgu. Jednak eustres działa na nas krótko. Sprawia to, że zazwyczaj stanowi siłę napędową, która sprzyja rozwiązywaniu trudnych sytuacji. Natomiast distres jest chroniczny – prowadzi do wyczerpania zapasów energii i powoduje nieprawidłowe reakcje organizmu. 

Przyczyny stresu

W psychologii przyczyny stresu (sytuacje stresowe) nazywa się stresorami. Do najsłabszych stresorów zaliczane są codzienne trudności, np. nieporozumienia w rodzinie czy problemy związane z prowadzeniem domu. Stresory o średniej sile to różnego rodzaju wydarzenia życiowe. W swojej skali stresu Thomas Holmes i Richard Rahe w pierwszej trójce najbardziej obciążających zdarzeń umieścili:

• śmierć współmałżonka, 
• rozwód,
• separacja małżeńska.

Za najsilniejsze stresory uważa się doświadczenie lub bycie świadkiem wydarzeń traumatycznych, np. poważnego wypadku, przemocy, gwałtu czy klęski żywiołowej. Szczególnym rodzajem sytuacji stresowych są te zawodowe, czyli m.in. obciążenie psychiczne pracą, brak nagród, brak wsparcia i odpowiedzialność.

Jakie są objawy stresu?

Stresory mają duży wpływ na nastrój, samopoczucie, zachowanie i zdrowie somatyczne. Główne objawy stresu to:

• bóle głowy, bóle lub napięcie mięśni,
• problemy ze snem,
• niższy popęd płciowy,
• zmęczenie,
• problemy trawienne,
• uczucie przytłoczenia, rozdrażnienia lub niepokoju,
• trudności z koncentracją i podejmowaniem decyzji,
• brak motywacji,
• przejadanie się lub niedojadanie,
• wybuchy złości, 
• agresja,
• wycofanie społeczne,
• stosowanie używek.

Wpływ stresu na organizm

Długotrwały stres ma negatywny wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne. Przyczynia się do wysokiego ciśnienia krwi, chorób serca, otyłości, cukrzycy czy obniżenia odporności. Odgrywa także rolę w rozwoju zaburzeń depresyjnych, lękowych (nerwic) oraz innych problemów zdrowia psychicznego.

Wynikiem przewlekłego stresu w pracy, poza wymienionymi wyżej skutkami, nierzadko jest też wypalenie zawodowe (które w najnowszej klasyfikacji chorób ICD-11 Światowej Organizacji Zdrowia po raz pierwszy zostało uznane za jednostkę chorobową). Z kolei udział w wyjątkowo groźnych czy przerażających wydarzeniach u niektórych osób prowadzi do zespołu stresu pourazowego (ang. post traumatic stress disorder – PTSD).

Jak poradzić sobie ze stresem?

Specjaliści zidentyfikowali metody na stres. Co prawda nie da się całkowicie wyeliminować stresu z życia, ale by zmniejszyć reaktywność na niego: 

• przykładaj wagę do relacji z rodziną i przyjaciółmi: wsparcie innych osób odgrywa nieocenioną rolę w sytuacjach stresogennych, 
• dbaj o sen: jego przewlekły niedobór istotnie obniża zdolność radzenia sobie ze stresem, 
• regularnie uprawiaj aktywność fizyczną: podczas ćwiczeń uwalniają się endorfiny, które obniżają napięcie, koją i wprowadzają uczucie dobrostanu, 
• miej hobby: pasja sprawia przyjemność, odpręża i przyczynia się do regeneracji organizmu,
• naucz się relaksować: skorzystaj z warsztatów dotyczących metod relaksacji, takich jak np. wizualizacja, medytacja, praca z oddechem czy napięciem mięśni, 
• wypróbuj mindfulness: wykazano, że praktykowanie uważności wobec chwili obecnej ma korzystny wpływ zarówno w przypadku „prywatnego” stresu, jak iw wypaleniu zawodowym.

Jeśli wyczerpiesz domowe sposoby leczenia stresu, zgłoś się do specjalisty zdrowia psychicznego. Profesjonalną pomoc znajdziesz m.in. w naszej placówce. Zespół Holisens pomoże Ci zidentyfikować stresory oraz wybrać i wdrożyć odpowiednie sposoby radzenia sobie.

Spokojnego dnia! Zespół Holisens